پرسش:جزیه چیست؟ آیا با عدالت منافات دارد؟ مقصود از آیه 29 سوره توبه که می فرماید: (حَتَّى يُعْطُواْ الْجِزْيَةَ عَن يَدٍ وَهُمْ صَاغِرُونَ) « تا با خوارى به دست خود جزيه دهند» چیست؟

پاسخ:بسمه سبحانه؛ علم از آن خداست. معنای آیه این است که وقتی شخص کافر تحت حمایت مسلمانان زندگی می کند، باید در پرداخت جزیه فروتن باشد و خود را در هنگام پرداخت آن برتر از مسلمانان نداند. البته روشن است که این احکام در صورتی جاری می شود که یک حکومت اسلامی با همراه با رأفت اسلامی و مراعات حقوق تمام بشریت وجود داشته باشد، که در حال حاضر وجود ندارد. والله الهادی و هو العالم

پرسش:چرا در قرآن کلمات غیر عربی وجود دارد؟

پاسخ:بسمه سبحانه؛ اگر مقصود شما از این سؤال، اعتراض بر متکلم است، باید پیش از آن که پیامدهای این امر در دنیا و آخرت دامنگیرتان شود، توبه نمایید. اما اگر سؤالتان این است که آیا وجود کلمات غیرعربی در قرآن با عربی بودن آن منافات دارد یا نه، بدانید که در مورد عدم تنافی آن اتفاق نظر وجود دارد، خصوصا در اسماء علم. حکم اسم جنس نیز در این زمینه مانند حکم اسماء علم است و در قرآن هیچ ماده اشتقاقی غیرعربی وجود ندارد. والله الهادی و هو العالم

پرسش:لطفا تفسیر آیه ذیل را بیان فرمایید: (يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اتَّقُواْ اللّهَ وَابْتَغُواْ إِلَيهِ الْوَسِيلَةَ وَجَاهِدُواْ فِي سَبِيلِهِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ)

پاسخ:بسمه سبحانه؛ خداوند متعال امر به تقوا نموده، زیرا ملاک قبولی اعمال است. خداوند می فرماید: (إِنَّمَا يَتَقَبَّلُ اللّهُ مِنَ الْمُتَّقِينَ) «خدا تنها از متقین قبول می کند.» همچنین خداوند ما را به انجام اموری که باعث نزدیکی ما به او می شود، ترغیب و تشویق می کند. این امور عبارتند از اعمال صالح، که در این زمینه از معصوم (ع) روایت شده بندگان با نوافل، خصوصا نافله شب و تهجد به خداوند نزدیک می شوند. دومین مساله، عبارت است از فوز به شفاعت اولیای الهی که وسیله مهمی برای تقرب به خداوند سبحان و نایل شدن به لطف و رحمت اوست. والله الهادی و هو العالم

پرسش:وقتی قرآن را ختم می کنم و می خواهم ثوابش را به جمعی از اموات مؤمنین و مؤمنات هدیه کنم، آیا صیغه خاصی برای این اهداء وارد شده است؟ آیا ذکر نام آنها در هنگام اهداء لازم است؟

پاسخ:بسمه سبحانه؛ در این زمینه کافی است افرادی را که به آنها هدیه می کنید، در نیت خود داشته باشید و بین خود و خدا بگوییدد که من ثواب را به این افراد هدیه می کنم. توجه داشته باشید که اهدای ثواب را می توان به اشکال مختلفی انجام داد: یک روش این است که خود آن عمل یا ثواب آن را به جمعی هدیه کنید. روش دیگر این که انجام آن عمل را به شخصی هدیه کنید که در این صورت دو عمل انجام داده اید: اولا، نفس عملی که ادا کرده اید، مانند قرائت قرآن؛ ثانیا، اهدای ثواب این عمل به آن شخص. در این حالت، خود آن عمل به شخصی می رسد که به او هدیه نموده اید و عمل دوم که عبارت است از هدیه دادن، برای خودتان باقی می ماند. هدیه دادن نیز یکی از اعمال عبادی و حسنه است. حال می توانید این عمل دوم یعنی هدیه دادن را نیز به شخص دیگری هدیه کنید که در این صورت نیز دو عمل انجام داده اید: یکی اهداء و هدیه دادن به شخص اول که این عمل را به شخص دوم هدیه دادید، و دیگری، خود این عمل هدیه دادن به شخص دوم است که آن را نیز می توانید به شخص دیگری هدیه کنید و تا بی نهایت ادامه دهید. والله واسع علیم

پرسش:آیا علم تجویدی که اکنون متداول است، از اهل بیت (علیهم السلام) به ما رسیده؟ اگر نگاهی به جامعه اسلامی بیاندازیم می بینیم که مراجع و علما به این علم اهمیتی نمی دهند، بلکه اغلب پیروان اهل بیت (ع) به ترتیل اهمیت می دهند، نه به تجوید. دلیل این مساله چیست؟

پاسخ:بسمه سبحانه؛ فرزندم، از آنچه نوشته اید به نظر می رسد که از فتاوای علما و فتوایی که ما در این زمینه داده ایم اطلاعی ندارید. بر نمازگزار واجب است که تلفظش مطابق با قواعد تجوید باشد. البته توجه داشته باشید که قواعد تجوید بر دو قسم است: اول: قواعدی که بدون آن تلاوت صحیح نیست؛ این قسم مربوط به مخارج حروف است. دوم: قواعدی که برای تجمیل قرائت و زیبا نمودن تلفظ است؛ رعایت قواعد این قسم واجب نیست و علما این مساله را تبیین کرده اند و ما نیز بیان کردیم. به طور خلاصه، رعایت قسم اول از قواعد تجوید واجب است، همانگونه که رعایت حرکات و سکنات لازم است و عدم مراعات هر یک از این موارد، خطا و اشتباه در الفاظ محسوب می شود. برخی از علما از اشتباه در اعراب، تعبیر به خطای جلی و از اشتباه در مخارج حروف، تعبیر به خطای خفی نموده اند. والله الهادی و هو العالم

پرسش:نظر علمای عظام ما در مسأله تحریف قرآن چیست؟

پاسخ:بسمه سبحانه؛ فرزندم، بدانید که قول به تحریف به عموم مخالفین نسبت داده شده و کتاب های آنان، حتی بخاری، مملو از ادعای تحریف است. همچنین، این قول به برخی از علمای ما نیز نسبت داده شده است. البته بعضی از علمای ما، مانند آیت الله خوئی (رض) در کتاب البیان این نسبت را انکار کرده اند. ما نیز تحریف به معنی زیاده یا نقصان در قرآن کریم را نمی پذیریم، زیرا برای ما ثابت است که قرآن در زمان حیات پیامبر (صلی الله علیه و آله) جمع آوری شده و مکتوب بوده و از همین رو آن حضرت فرمود: «من در میان شما دو شیء گرانبها در میان شما می گذارم: کتاب الله و عترتم.» اگر مکتوب نبوده، چگونه آن حضرت تعبیر به کتاب فرموده است؟! والله الهادی و هوالعالم

پرسش:آیا در هنگام قرائت قرآن واجب است همه کارها را متوقف کنیم و به قرآن گوش دهیم (در حالی که گاهی در چند مسجد در آن واحد قرآن قرائت می شود)؟ اگر صدای قاری به صورت واضح شنیده نشود چه حکمی دارد؟

پاسخ:بسمه سبحانه؛ آیه ای که امر به انصات و گوش دادن به قرآن کرده، از سوی معصومین (علیهم السلام) تفسیر شده به این که مراد، قرائت قرآن در نمازهای جهریه توسط امام جماعت است. البته وجوب انصات در صورتی است که مأموم صدای امام جماعت را بشنود. والله العالم

پرسش:شخصی قرائت سوره توبه را پس از استعاذه و بدون گفتن «بسم الله الرحمن الرحیم» شروع می کند. حال اگر سوره به صورت کامل قرائت نشود و این شخص بعد از مدتی بخواهد ادامه این سوره را قرائت کند، آیا بعد از استعاذه باید بسمله را بگوید؟

پاسخ:بسمه سبحانه؛ بله، جایز است «بسم الله الرحمن الرحیم» بگوید، البته بدون این که آن را جزئی از سوره حساب کند، بلکه به نیت اینکه عملی را آغاز می کند که استحقاق شروع با بسمله را دارد، مانند وقتی که انسان وارد اتاقی می شود یا از آن خارج می شود و «بسم الله» می گوید. البته استعاذه پیش از قرائت واجب است. والله العالم

پرسش:در آیه 98 سوره نحل آمده است: (فَإِذَا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ فَاسْتَعِذْ بِاللّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ)؛ هنگامى كه قرآن مى‏خوانى از شيطان رانده شده به خدا پناه ببر. آیا واجب است که قاری قرآن در ابتدای قرائت حتما جمله «أعوذ بالله من الشیطان الرجیم» را بگوید و آیا شکل های دیگر استعاذه، مانند «أعوذ بالله من شر الشیطان الرجیم» جایز نیست؟ آیا قاری در صورت عدم استعاذه گناهکار محسوب می شود؟

پاسخ:بسمه سبحانه؛ صیغه ای که ذکر کردید از حیث معنا و نیز به مقتضای عموماتی که امر به استعاذه نموده، صحیح است، اما افضل آن است که به همان صیغه ای که از معصومین (علیهم السلام) روایت شده، یعنی «أعوذ بالله من الشیطان الرجیم» اکتفا شود. قاری در صورت ترک استعاذه گناهکار نیست، اما فعل افضل را ترک کرده است. والله العالم

پرسش:چرا در قرآن به جای «آل یاسین»، «إل یاسین» نوشته شده است؟ کدام یک از این دو صحیح است؟ آیا قرائت «آل یاسین» هم صحیح است؟

پاسخ:بسمه سبحانه؛ لازم است به قرائت قرآن بر طبق همان کتابت متعارف، یعنی «إل یاسین» ملتزم باشیم. این عبارت مانند حروف مقطعه در ابتدای سوره هاست که باید آن را به همین شکل حفظ کنیم تا ولی الله الاعظم ظهور کند و آن را برای ما تفسیر نماید. والله العالم